ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္
ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ
(ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ ဥပေဒအမွတ္ ၂/၂၀၁၀)
(၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ မတ္လ ၈ ရက္)
ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္တြင္ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကဲြေရး၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ မၿပိဳကဲြေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တ့ံခုိင္ၿမဲေရး တုိ႔ကုိ ဦးတည္ခ်က္ ထားရွိေသာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္၏ ေက်းဇူးသစၥာကုိ ေစာင့္သိ ႐ုိေသေသာ၊ စစ္မွန္၍ စည္းကမ္း ျပည့္ဝသည့္ ပါတီစုံ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ကုိ လက္ခံ က်င့္သံုးေသာ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ဖြဲ႕စည္း ႏုိင္ေရး အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီသည္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄၃ ႏွင့္အညီ ေအာက္ပါ ဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္း လုိက္သည္။
အမည္ႏွင့္အဓိပၸာယ္ေဖာ္ျပခ်က္
၁။ ဤဥပေဒကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။
၂။ ဤဥပေဒတြင္ ပါရွိေသာ ေအာက္ပါ စကားရပ္မ်ားသည္ ေဖာ္ျပပါအတိုင္း အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္ေစရမည္-
(က) ႏိုင္ငံေတာ္ ဆိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို ဆိုသည္။
(ခ) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဆိုသည္မွာ လက္ရိွတိုင္းအသီးသီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အသီးသီးကို ဆုိသည္။
( ဂ ) ေကာ္မရွင္ ဆိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ဆုိသည္။
(ဃ) ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဆိုသည္မွာ စစ္မွန္၍ စည္းကမ္းျပည့္ဝသည့္ ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ယံုၾကည္ လက္ခံ၍ ႏိုင္ငံေရးဝါဒ သေဘာတရား တစ္ရပ္အေပၚတြင္ အေျခခံၿပီး မိမိတို႔၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ေကာ္မရွင္က ဤဥပေဒအရ တည္ေထာင္ခြင့္ ျပဳထားေသာ အဖြဲ႕အစည္းကို ဆုိသည္။
(င) ပါတီ ဆိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုတစ္ဝန္းလံုးတြင္ျဖစ္ေစ၊ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ တစ္ခုအတြင္း၌ သာ ျဖစ္ေစ စည္း႐ံုး ေဆာင္ရြက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို ဆိုသည္။ ယင္းစကားရပ္တြင္ ပါတီ၏ ပါတီအဖြဲ႕ခြဲ အဆင့္ဆင့္ လည္း ပါဝင္သည္။
(စ) ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုသည္မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔ကို ဆိုသည္။
(ဆ) အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆိုသည္မွာ လႊတ္ေတာ္ ပံုမွန္သက္တမ္း တစ္ရပ္အတြက္ ေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဆိုသည္။
(ဇ) ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပဲြ ဆုိသည္မွာ လႊတ္ေတာ္ပံုမွန္ သက္တမ္း တစ္ရပ္အတြင္း မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုခု၌ ေရြးေကာက္ပဲြ ေရႊ႕ဆုိင္း ထားရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ တစ္ဦးဦး ႏုတ္ထြက္ျခင္း၊ ကြယ္လြန္ျခင္း၊ ဥပေဒ ႏွင့္အညီ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ အျဖစ္မွ ရပ္စဲခံရျခင္း သုိ႔မဟုတ္ တာဝန္မွ ႐ုပ္သိမ္း ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ လစ္လပ္လ်က္ရွိေသာ မဲဆႏၵနယ္မ်ားအတြက္ အခါအားေလ်ာ္စြာ ေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြကုိ ဆုိသည္။
(စ်) မဲဆႏၵနယ္ ဆုိသည္မွာ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ တစ္ဦးကုိ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရန္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေကာ္မရွင္က သတ္မွတ္ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္၊ တုိင္းေဒသႀကီး သုိ႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္ကုိ ဆုိသည္။
(ည) ပါတီပိုင္ပစၥည္း ဆိုသည္မွာ ပါတီပိုင္ရန္ပံုေငြႏွင့္ ပါတီပိုင္ ေရႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ေသာ ပစၥည္း သို႔မဟုတ္ မေရႊ႕မေျပာင္း ႏိုင္ေသာ ပစၥည္းတို႔ကို ဆုိသည္။
( ဋ ) သာသနာ့ဝန္ထမ္း ဆိုသည္မွာ ေအာက္ပါတို႔ကို ဆိုသည္ –
(၁) ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အတြက္ျဖစ္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာ့ဝန္ကို ထမ္းရြက္ေနေသာ ရဟန္း၊ သာမေဏ၊ ဖိုးသူေတာ္၊ မယ္သီလ၊
ရွင္းလင္းခ်က္ ။ သာသနာ့ဝန္ထမ္းဟု ဆိုရာတြင္ သာသနာေရး ဆိုင္ရာ ရဟန္း သို႔မဟုတ္ သာသနာ့ ဝန္ထမ္း အျဖစ္ ေခတၱ ခံယူထားသူမ်ား ႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ ေစရမည္။
(၂) ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္မ်ား အတြက္ ျဖစ္လွ်င္ ခရစ္ယာန္ သာသနာ့ဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ရန္ အဓိကအားျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ဆက္ကပ္ၿပီးေသာ ပုဂိၢဳလ္ဟု သက္ဆိုင္ရာ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ႀကီးမ်ား (Churches) က အသိအမွတ္ျပဳ၍ သိကၡာေပးထားျခင္း ခံရေသာ သို႔မဟုတ္ တာဝန္ ေပးထားျခင္း ခံရေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားႏွင့္ မိမိတို႔ ကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာအရ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကို ဆႏၵအေလ်ာက္ လက္ခံ၍ ဘာသာေရး စည္းမ်ဥ္း သို႔မဟုတ္ အဓိ႒ာန္ျပဳခ်က္ျဖင့္ စည္း႐ံုး ထားေသာ ပုဂိၢဳလ္တစ္စုတြင္ သို႔မဟုတ္ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ပါဝင္ေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ား၊
(၃) ဟိႏၵဴဘာသာဝင္မ်ား အတြက္ ျဖစ္လွ်င္ စံယာစီ၊ မဟန္႔ သို႔မဟုတ္ ဟိႏၵဴ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား။
(ဌ) ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူ ဆိုသည္မွာ တရား႐ံုးတစ္ခုခု၏ စီရင္ခ်က္အရ ေထာင္ဒဏ္က်ခံ ေနရသူကို ဆိုသည္။ ယင္းစကားရပ္တြင္ သက္ဆိုင္ရာတရား႐ံုး၏ ေထာင္ဒဏ္ စီရင္ခ်က္ကို မေက်နပ္၍ အယူခံမႈ သို႔မဟုတ္ ျပင္ဆင္မႈ ေလွ်ာက္ထားေသာ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနရဆဲ ျဖစ္သူလည္း ပါဝင္သည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီတည္ေထာင္ျခင္းႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ျခင္း
၃။ (က) ပါတီတစ္ရပ္ တည္ေထာင္၍ ျပည္ေထာင္စု တစ္ဝန္းလုံးတြင္ျျဖစ္ေစ၊ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တစ္ခု အတြင္း၌သာ ျဖစ္ေစ စည္း႐ံုး ေဆာင္ရြက္လိုသည့္ ပါတီ တည္ေထာင္လိုသူ အနည္းဆံုး ၁၅ ဦးသည္ ယင္းတို႔ တည္ေထာင္ လိုေသာ ပါတီ၏ အမည္ကို ေဖာ္ျပ၍ ပါတီဝင္မ်ားကို ဥပေဒႏွင့္ အညီ စည္း႐ံုးခြင့္ျပဳရန္ ေကာ္မရွင္သို႔ ေလွ်ာက္ထား ရမည္။ ေလွ်ာက္လႊာတြင္ ယင္းတို႔သည္ ပုဒ္မ ၄ ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ညီၫြတ္သူမ်ား ျဖစ္သည့္ အျပင္ ပုဒ္မ ၆ ပါ အခ်က္မ်ား ကိုလည္း လိုက္နာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံလက္မွတ္ ေရးထိုးရမည္။
( ခ ) ပုဒ္မခြဲ (က) အရ ေလွ်ာက္ထားေသာ ေလွ်ာက္လႊာကို လက္ခံရရိွလွ်င္ ေကာ္မရွင္သည္ ေလွ်ာက္လႊာတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္မ်ားကို စိစစ္၍ ဥပေဒႏွင့္ ညီၫြတ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရိွပါက ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ခြင့္ျပဳရမည္။ ဥပေဒႏွင့္ ညီၫြတ္ျခင္း မရိွေၾကာင္း ေတြ႕ရိွပါက ေလွ်ာက္ထားခ်က္ ကို ျငင္းပယ္ရမည္။
( ဂ ) ပါတီ တည္ေထာင္ လိုသူမ်ားသည္ ပုဒ္မခြဲ (ခ) အရ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရိွလွ်င္ မိမိတို႔အနက္မွ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးႏွင့္ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးတို႔ကို ေရြးခ်ယ္ရမည္။
၄။ ပါတီ တည္ေထာင္လိုသူ မ်ားသည္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီရမည္-
(က) ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ သို႔မဟုတ္ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူျဖစ္ျခင္း၊
( ခ ) အသက္ ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူ ျဖစ္ျခင္း၊
( ဂ ) သာသနာ့ဝန္ထမ္းမဟုတ္ျခင္း၊
(ဃ) ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမဟုတ္ျခင္း၊
( င ) ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူမဟုတ္ျခင္း၊
(စ) ႏိုင္ငံေတာ္အား လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္ေနေသာ ေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ သို႕မဟုတ္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္မ်ားကို က်ဴးလြန္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ား သို႔မဟုတ္ တည္ဆဲ ဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္ အရ မတရားအသင္း အျဖစ္ ေၾကညာျခင္းခံရေသာ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ သို႔မဟုတ္ ယင္းအဖြဲ႕အစည္း ဝင္မ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အားေပးကူညီျခင္း ျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ မဟုတ္ျခင္း၊
(ဆ) မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား ဆိုင္ရာ ဥပေဒပါ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ၿငိစြန္းသူ မဟုတ္ျခင္း၊
(ဇ) ႏိုင္ငံျခားသား သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားသား အျဖစ္ ခံယူထားသူ မဟုတ္ျခင္း။
၅။ ပါတီ တည္ေထာင္လိုသူ မ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ သတ္မွတ္ထားသည့္ မွတ္ပံုတင္ေၾကး ေပးသြင္း၍ မိမိတို႔ တည္ေထာင္လိုေသာ ပါတီကို ႏိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ေပးပါရန္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို တင္ျပၿပီး သတ္မွတ္သည့္ အတိုင္း ေကာ္မရွင္သို႕ ေလွ်ာက္ထားရမည္-
(က) တည္ေထာင္လိုေသာ ပါတီ၏ အမည္၊ အလံႏွင့္ တံဆိပ္၊
( ခ ) တည္ေထာင္လိုေသာ ပါတီ၏ ႏိုင္ငံေရးဝါဒ သေဘာတရားႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္၊
( ဂ ) ပါတီစည္းမ်ဥ္းႏွင့္ ဖဲြ႕စည္းပံု၊
(ဃ) ပုဒ္မ ၄ ပါအခ်က္မ်ားႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ ပါတီ တည္ေထာင္ လိုသူမ်ား၏ အမည္၊ အဘအမည္၊ အလုပ္အကိုင္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ေမြးေန႔သကၠရာဇ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကတ္ျပားအမွတ္၊ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္အမွတ္၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား လက္မွတ္အမွတ္၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ လက္မွတ္အမွတ္ သုိ႔မဟုတ္ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္အမွတ္၊
( င ) ပုဒ္မ ၆ ႏွင့္အညီျပဳလုပ္ထားေသာ ဝန္ခံခ်က္၊
(စ) ျပည္ေထာင္စု တစ္ဝန္းလံုးတြင္ စည္း႐ံုးမည့္ ပါတီျဖစ္ပါက ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ျပဳသည့္ ေန႔ရက္မွစ၍ ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္း ပါတီဝင္ဦးေရ အနည္းဆံုး ၁ဝဝဝ ကို စည္း႐ံုးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခ်က္၊ (သုိ႔မဟုတ္) တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္တစ္ခု အတြင္း၌သာ စည္း႐ုံးမည့္ ပါတီျဖစ္ပါက ႏိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ ခြင့္ျပဳသည့္ ေန႔ရက္မွစ၍ ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္း ပါတီဝင္ဦးေရ အနည္းဆံုး ၅ဝဝ ကို စည္း႐ံုးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခ်က္။
၆။ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားအား ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခ်က္ကို ပုဒ္မ ၅ အရ ေလွ်ာက္ထားသည့္ ေလွ်ာက္လႊာတြင္ ေဖာ္ျပရမည္-
(က) ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကဲြေရး၊ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ မၿပိဳကဲြေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တ့ံ ခိုင္ျမဲေရးကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊
( ခ ) တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးႏွင့္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး၊
( ဂ ) ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖဲြ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး၊
(ဃ) လူမ်ဳိးေရး သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး သို႔မဟုတ္ လူတစ္ဦးခ်င္း သို႔မဟုတ္ လူအမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚ ေစႏိုင္သည့္၊ သိကၡာႏွင့္ ကိုယ္က်င့္တရားကို ထိခိုက္ေစႏိုင္သည့္ ေရးသားမႈ၊ ေဟာေျပာမႈ သို႔မဟုတ္ စည္း႐ံုးလႈံ႕ေဆာ္မႈ မျပဳလုပ္ေရး၊
(င ) ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အလဲြသံုးစား မျပဳလုပ္ေရး၊
(စ) ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ တစ္ခုခု၏ အစိုးရ သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ အျခား အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခု သို႔မဟုတ္ ပုဂိၢဳလ္ တစ္ဦးဦးထံမွ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္း၊ အျခား အေထာက္အပံ့ကို တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝုိက္၍ျဖစ္ေစ ရယူ သံုးစြဲျခင္း သို႔မဟုတ္ ယင္းတို႔၏ ၾသဇာခံယူျခင္း မျပဳေရး။
၇။ ေအာက္ပါ အဖဲြ႕အစည္း တစ္ရပ္ရပ္သည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားခြင့္မရိွေစရ -
(က) တည္ဆဲဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရ မတရားအသင္း အျဖစ္ ေၾကညာျခင္း ခံရေသာ အဖြဲ႕အစည္း၊
( ခ ) ႏိုင္ငံေတာ္အား လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္ေနေသာ ေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္မ်ားကို က်ဴးလြန္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ား သို႔မဟုတ္ တည္ဆဲဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္ အရ မတရားအသင္း အျဖစ္ ေၾကညာျခင္းခံရေသာ အဖြဲ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ ယင္းအဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝုိက္၍ ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အားေပးကူညီျခင္း ျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္း၊
( ဂ ) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေငြေၾကး၊ အေဆာက္အအံု၊ ယာဥ္၊ ပစၥည္းတို႔ကို တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝုိက္၍ ျဖစ္ေစ ရယူ သံုးစြဲသည့္ အဖြဲ႕အစည္း၊
(ဃ) ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ တစ္ခုခု၏ အစိုးရ သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး အဖြဲ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ အျခား အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခု သို႔မဟုတ္ ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးဦး ထံမွ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္း၊ အျခား အေထာက္အပံ့ကို တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ ရယူ သံုးစြဲျခင္း သို႔မဟုတ္ ယင္းတို႔၏ ၾသဇာခံယူျခင္း ျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္း၊
(င) ဘာသာေရးကို ႏိုင္ငံေရးကိစၥ အတြက္ အလြဲသံုးစားျပဳေသာ အဖြဲ႕အစည္း။
၈။ (က) ပုဒ္မ ၅၊ ပုဒ္မခြဲ (က) အရ ပါတီ၏အမည္၊ အလံႏွင့္ တံဆိပ္တုိ႔ကို တင္ျပရာတြင္ ဘာသာ၊ သာသနာႏွင့္ ယွက္ႏြယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကဲြေရး၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္မႈ မၿပိဳကဲြေရးႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေရး တုိ႔ကုိ ထိခုိက္ေစေသာ အမည္၊ အမွတ္အသား သုိ႔မဟုတ္ သေကၤတကုိ ေရွာင္ရွားရမည္။
(ခ) မွတ္ပုံတင္ခြင့္ ျပဳရန္ ေလွ်ာက္ထားေသာ ပါတီ၏ အမည္၊ အလံႏွင့္ တံဆိပ္တို႔သည္ မွတ္ပံုတင္ ထားၿပီးေသာ သို႔မဟုတ္ ပုဒ္မ ၅ အရ ေလွ်ာက္ထားၿပီးေသာ အျခားပါတီတစ္ခု၏ အမည္၊ အလံ သို႕မဟုတ္ တံဆိပ္ႏွင့္ တူညီေနလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆင္တူယိုးမွား ျဖစ္ေနလွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း ကြဲျပားေစေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ကာလ သတ္မွတ္၍ ေကာ္မရွင္က ညႊန္ၾကားႏိုင္သည္။ ယင္းသို႔ ၫႊန္ၾကားသည္ကုိ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္လွ်င္ ေလွ်ာက္လႊာကို ပယ္ရမည္။
၉။ ပါတီ တည္ေထာင္လိုသူမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္တို႔က ႏုိင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ေပးရန္ ေလွ်ာက္ထားသည့္ အခါ ေကာ္မရွင္သည္ သတ္မွတ္ထားေသာ နည္းလမ္းမ်ား ႏွင့္အညီ စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ သတ္မွတ္ခ်က္ ႏွင့္ ညီၫြတ္ပါက မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ျပဳႏိုင္သည္ သို႔မဟုတ္ ညီၫြတ္ျခင္း မရွိပါက မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ျပဳရန္ ျငင္းပယ္ႏိုင္သည္။
၁ဝ။ ပါတီဝင္မ်ား စည္း႐ံုးရာတြင္ ေအာက္ပါ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီသူမ်ားကိုသာ ပါတီဝင္အျဖစ္ စည္း႐ံုးရမည္ –
(က) ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသား၊ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ သို႔မဟုတ္ ယာယီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ထားသူ ျဖစ္ျခင္း၊
( ခ ) အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူျဖစ္ျခင္း၊
( ဂ ) သာသနာ့ဝန္ထမ္းမဟုတ္ျခင္း၊
(ဃ) ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမဟုတ္ျခင္း၊
(င) ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူမဟုတ္ျခင္း၊
(စ) ႏိုင္ငံေတာ္အား လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္ေနေသာ ေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ သို႕မဟုတ္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္မ်ားကို က်ဴးလြန္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ား သို႔မဟုတ္ တည္ဆဲ ဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရ မတရားအသင္း အျဖစ္ ေၾကညာျခင္းခံရေသာ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ သို႔မဟုတ္ ယင္း အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အားေပးကူညီျခင္း ျပဳသည့္ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ မဟုတ္ျခင္း၊
(ဆ) မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား ဆိုင္ရာ ဥပေဒပါ ျပစ္မႈတစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ၿငိစြန္းသူ မဟုတ္ျခင္း၊
(ဇ) ႏိုင္ငံျခားသား သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားသား အျဖစ္ ခံယူထားသူ မဟုတ္ျခင္း၊
(စ်) ပုဒ္မ ၆ ပါ အခ်က္မ်ားကို ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံ ထားသူျဖစ္ျခင္း။
၁၁။ ပါတီတစ္ခုသည္ ပုဒ္မ ၉ အရ မွတ္ပုံတင္ခြင့္ရရွိသည့္ေန႔ရက္မွစ၍ –
(က) သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီေသာ ပါတီဝင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားအား ပါတီဝင္ အသိအမွတ္ျပဳလႊာမ်ား ထုတ္ေပးျခင္း၊ ပါတီဝင္မ်ားထံမွ ပါတီဝင္ေၾကး၊ ပါတီလစဥ္ေၾကးမ်ား ေကာက္ခံျခင္းႏွင့္ စည္း႐ံုးျခင္းမ်ားကို ပါတီစည္းမ်ဥ္း ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။
(ခ) ပါတီဝင္ အသိအမွတ္ျပဳလႊာမ်ား ထုတ္ေပးၿပီးေသာ ပါတီဝင္ အင္အားစာရင္းကို ျပဳစုထားရိွၿပီး ယင္းစာရင္းကို သတ္မွတ္သည့္ အတိုင္း ေကာ္မရွင္သုိ႔ တင္ျပရမည္။
ဆက္လက္ရပ္တည္ပိုင္ခြင့္မရွိျခင္း
၁၂။ (က) ပါတီတစ္ခုသည္ ေအာက္ပါအခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ၿငိစြန္းလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ ပိုင္ခြင့္ မရွိေစရ -
(၁) အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပဲြ၌ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္မ်ားအနက္ အနည္းဆုံး မဲဆႏၵနယ္ သုံးနယ္တြင္ မိမိပါတီမွ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ား ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ မျပဳႏိုင္ျခင္း၊
(၂) တည္ဆဲ ဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္အရ မတရားအသင္း အျဖစ္ ေၾကညာခံရျခင္း၊
(၃) ႏိုင္ငံေတာ္အား လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္ေနေသာ ေသာင္းက်န္းသူ အဖဲြ႕အစည္းႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ား သို႔မဟုတ္ အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္မ်ားကို က်ဴးလြန္သည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္က သတ္မွတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းႏွင့္ ပုဂိၢဳလ္မ်ား သို႔မဟုတ္ မတရားအသင္း အျဖစ္ ေၾကညာ ခံထားရေသာ အဖဲြ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ ယင္း အဖြဲ႕အစည္းဝင္မ်ားႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ ျဖစ္ေစ ဆက္သြယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အားေပးကူညီျခင္း၊
(၄) ပုဒ္မ ၆ ပါ ဝန္ခံခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို ေစာင့္ထိန္းလိုက္နာရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္း၊
(၅) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေငြေၾကး၊ ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအုံ၊ ယာဥ္၊ ပစၥည္းတို႔ကို တိုက္႐ိုက္ ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္ေသာ နည္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ ရယူသုံးစဲြသည့္ အဖဲြ႕အစည္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိျခင္း၊
ႁခြင္းခ်က္။(၁) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေငြေၾကးဟူေသာ စကားရပ္တြင္ ထိုပါတီ၌ ပါဝင္ေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ား၏ အၿငိမ္းစား လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကး ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္သျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က တရားဝင္ ေထာက္ပံ့ခ်ီးျမႇင့္ ထားေသာ လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကး ေသာ္လည္းေကာင္း မပါဝင္၊
(၂) ႏိုင္ငံေတာ္ပုိင္ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအုံ၊ ယာဥ္၊ ပစၥည္းဟူေသာ စကားရပ္တြင္ ထိုပါတီ၌ ပါဝင္ေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားအား ဥပေဒ တစ္ရပ္ရပ္ အရ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တာဝန္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္က သုံးစဲြခြင့္ ျပဳထားေသာ သို႕မဟုတ္ ႏိုင္ငံေတာ္ထံမွ အခေၾကးေငြျဖင့္ ငွားရမ္း သုံးစဲြေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအုံႏွင့္ အခန္းမ်ား၊ အျခား အေဆာက္အအုံႏွင့္ အခန္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံပိုင္ ေလယာဥ္၊ ရထား၊ သေဘၤာ၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊ ပစၥည္းစသည္တို႕ မပါဝင္။
(၆) ပုဒ္မ ၁ဝ ပါ အခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ကိုက္ညီျခင္း မရွိေသာ သူမ်ားကို ပါတီဝင္အျဖစ္မွ ထုတ္ပယ္ျခင္း မျပဳဘဲ တမင္ ထိမ္ခ်န္ ထားရွိျခင္း၊
(၇) ပုဒ္မ ၅၊ ပုဒ္မခဲြ (စ) ပါ သတ္မွတ္ခ်က္ အတိုင္း ပါတီဝင္ ဦးေရကို စည္း႐ုံးမႈ မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိျခင္း။
(ခ) ေကာ္မရွင္သည္ ပုဒ္မခဲြ (က)ပါ အခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ႏွင့္ ၿငိစြန္းေသာပါတီအား ႏိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ထားျခင္း ကို ပယ္ဖ်က္၍ ယင္းပါတီကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းရမည္။
၁၃။ ပါတီတစ္ခုသည္ ပုဒ္မ ၅၊ ပုဒ္မခဲြ (စ) ပါ အနည္းဆံုး ပါတီဝင္ အေရအတြက္ကို သတ္မွတ္ထားသည့္ ရက္အတြင္း စည္း႐ုံး ရရွိၿပီးေၾကာင္း ေကာ္မရွင္သို႔ တင္ျပရမည္။ ယင္းသို႔ တင္ျပၿပီးသည့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ယင္းပါတီ၏ ပါတီဝင္ အေရအတြက္မွာ သတ္မွတ္ထားသည့္ အနည္းဆုံး ပါတီဝင္ အေရအတြက္ေအာက္ ေလ်ာ့နည္း သြားပါက ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား အတိုင္း ျပည့္မီေစေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။ ယင္းသို႔ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳႏိုင္လွ်င္ ေကာ္မရွင္က ယင္းပါတီအား ႏိုင္ငံေရးပါတီ အျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းကို ပယ္ဖ်က္၍ ပါတီကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းရမည္။
ရန္ပံုေငြႏွင့္ပစၥည္းမ်ားစုေဆာင္းျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ သံုးစြဲျခင္း၊ စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ စာရင္းရွင္းလင္းဖ်က္သိမ္းျခင္း
၁၄။ ပါတီပိုင္ ပစၥည္းမ်ား ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ သတ္မွတ္သည့္ အတိုင္း စာရင္းမ်ား စနစ္တက် ျပဳစုထားရွိျခင္းတို႕ကို ေအာက္ပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမည္-
(က) ပါတီဌာနခ်ဳပ္ အတြက္ ျဖစ္လွ်င္ ပါတီဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ သို႕မဟုတ္ အတြင္းေရးမွဴး၊
(ခ) တိုင္းေဒသႀကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္၊ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ပါတီမ်ား အတြက္ ျဖစ္လွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီ အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဥကၠ႒ သို႕မဟုတ္ အတြင္းေရးမွဴး၊ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု ပါတီအတြက္ ျဖစ္လွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ စည္း႐ုံးေရးမွဴး။
၁၅။ (က) ပါတီပိုင္ ရန္ပံုေငြကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေကာက္ခံစုစည္း၍ စာရင္း ျပဳစုထား ရမည္-
(၁) ပုဒ္မ ၁၁ အရ ေကာက္ခံရရွိထားေသာ ပါတီဝင္ေၾကးႏွင့္ ပါတီလစဥ္ေၾကး၊
(၂) ျပည္တြင္းရွိ ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးခ်င္းက ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕အစည္းအလိုက္ ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံသားပိုင္ ကုမၸဏီ သို႔မဟုတ္ ကုမၸဏီ အစုအဖြဲ႕က ျဖစ္ေစ ၄င္းတို႔ တရားဝင္ ရရွိထားေသာ ေငြေၾကးပစၥည္း မ်ားထဲမွ ပါတီသို႔ လွဴဒါန္း ထည့္ဝင္သည့္ ေငြေၾကး သို႔မဟုတ္ ပစၥည္း၊
(၃) ပါတီပုိင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွ တရားဝင္ ရရွိေသာေငြႏွင့္ အျမတ္အစြန္း။
(ခ) ပုဒ္မခြဲ (က) ၊ ပုဒ္မခဲြငယ္ (၁)ႏွင့္ (၂)တုိ႔အရ ရရွိေသာ ေငြေၾကး၊ ပစၥည္းမ်ား ေပၚတြင္ ထမ္းေဆာင္ ရမည့္ အခြန္အခမ်ားကို ကင္းလြတ္ခြင့္ ျပဳသည္။
၁၆။ ပါတီတစ္ခုသည္လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းတစ္ရပ္အတြင္း -
(က) မိမိပါတီ စည္း႐ံုးေရး အတြက္ ပါတီစည္းမ်ဥ္း ႏွင့္အညီ သတ္မွတ္ထားေသာ အသံုးစရိတ္မ်ားကို သံုးစြဲခြင့္ရွိသည္။
(ခ) အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ျဖစ္ေစ၊ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ျဖစ္ေစ မိမိပါတီကို ကိုယ္စားျပဳ၍ ေရြးေကာက္ခံေသာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦးစီအတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ အသံုး စရိတ္မ်ားကို သံုးစြဲခြင့္ ရွိသည္။
၁၇။ ပါတီတစ္ခုသည္ မိမိ၏ ႏွစ္စဥ္ေငြစာရင္းရွင္းတမ္းကို ဘ႑ာေရးႏွစ္အလိုက္ ေရးဆဲြျခင္း၊ ပါတီပိုင္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ႏွစ္ခ်ဳပ္ စာရင္းျပဳစုျခင္း၊ ပါတီစည္းမ်ဥ္း ႏွင့္အညီ အတည္ျပဳခ်က္ ရယူျခင္းတို႕ကို သတ္မွတ္သည့္ အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္။
၁၈။ ပါတီတစ္ခု၏ စာရင္းမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ လိုအပ္လွ်င္ ေကာ္မရွင္က စစ္ေဆးႏိုင္သည္။ ေကာ္မရွင္အဖဲြ႔ခဲြ အဆင့္ဆင့္ အားလည္း စစ္ေဆးေစႏိုင္သည္။ ယင္းသို႕ စစ္ေဆးရာတြင္ ေကာ္မရွင္ သုိ႔မဟုတ္ ေကာ္မရွင္ အဖဲြ႕ခဲြသည္ အစိုးရဌာန၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံမွ အကူအညီရယူႏိုင္သည္။
၁၉။ (က) ပါတီတစ္ခုသည္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ဖ်က္သိမ္းလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ဤဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္ ထားျခင္းကို ပယ္ဖ်က္ခံရလွ်င္ျဖစ္ေစ ပါတီပိုင္ပစၥည္းမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္ အစုိးရက သတ္မွတ္ေပးသည့္ ဌာန၊ အဖဲြ႕အစည္းသို႔ သတ္မွတ္သည့္ နည္းလမ္းအတိုင္း အပ္ႏွံရမည္။
(ခ) ပုဒ္မခြဲ(က)အရ အပ္ႏွံသည့္ ပစၥည္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ သက္ဆိုင္ရာဌာန၊ အဖြဲ႕ အစည္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ၫႊန္ၾကားခ်က္ အတိုင္း လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရမည္။
အေထြေထြ
၂ဝ။ ဤဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍-
(က) ေကာ္မရွင္၏ဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ အၿပီးအျပတ္ျဖစ္ေစရမည္။
(ခ) မည္သည့္ တရား႐ုံးတြင္မွ် တရားစဲြဆိုပိုင္ခြင့္ မရွိေစရ။
၂၁။ ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးသည္ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ပါတီတစ္ခု၌သာပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။
၂၂။ ပါတီအဆင့္ဆင့္ ဖဲြ႕စည္းမႈသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာနယ္နိမိတ္အတိုင္း ျဖစ္ေစရမည္။
၂၃။ ေကာ္မရွင္သည္ ပါတီမ်ားကို တည္ဆဲဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႔၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ေစရန္ ႀကီးၾကပ္ႏိုင္သည္။ ေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြအဆင့္ဆင့္အား ေကာ္မရွင္ကိုယ္စား ႀကီးၾကပ္ရန္ တာဝန္ေပးအပ္ႏိုင္သည္။
၂၄။ (က) ပါတီတစ္ခုသည္ ဤဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႕ႏွင့္ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားပါ ျပ႒ာန္းခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ သုိ႔မဟုတ္ တည္ဆဲ ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ တစ္ရပ္ရပ္ကို လိုက္နာျခင္း မရွိေၾကာင္း ေကာ္မရွင္က ေတြ႕ရွိလွ်င္ ေကာ္မရွင္သည္ ထိုပါတီအား လုုိအပ္ သည္ မ်ားကုိ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ အခ်ိန္ကာလသတ္မွတ္၍ ၫႊန္ၾကားႏိုင္သည္။
(ခ) ပါတီတစ္ခု၏ ပါတီတြင္း ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ တစ္ဦးဦးက ေကာ္မရွင္သို႔ တင္ျပတိုင္ၾကား လာပါက ေကာ္မရွင္ သည္ စံုစမ္းစစ္ေဆး၍ လုိအပ္လွ်င္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အက်ိဳးငွာ ထိုပါတီအား လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည့္အခ်က္မ်ားကုိ အခ်ိန္ကာလသတ္မွတ္၍ ၫႊန္ၾကားႏိုင္သည္။
(ဂ) ပုဒ္မခြဲ (က) သုိ႔မဟုတ္ (ခ)အရ ၫႊန္ၾကားသည့္အတိုင္း တိက်စြာ လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္ပါက ေကာ္မရွင္သည္ ယင္း ပါတီအား ႏိုင္ငံေရး ပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းကို သုံးႏွစ္အထိ ယာယီရပ္ဆိုင္းႏိုင္သည္။
(ဃ) ပုဒ္မခြဲ (ဂ)အရ ပါတီ၏မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းကို ယာယီ ရပ္ဆိုင္းျခင္း ခံရလွ်င္ ယင္းပါတီသည္ ထိုယာယီရပ္ဆိုင္း ထားေသာ ကာလအတြင္း ေကာ္မရွင္က ၫႊန္ၾကားထားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားမွအပ ပါတီ၏က်န္လုပ္ငန္းအားလံုးကို ရပ္ဆိုင္း ထားရမည္။
(င) ပုဒ္မခြဲ(ဂ)ပါ ထိုယာယီ ရပ္ဆုိင္းထားသည့္ ကာလ ကုန္ဆုံးသည္အထိ ညႊန္ၾကားခ်က္ အတုိင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္လွ်င္ ေကာ္မရွင္ သည္ ယင္းပါတီအား ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ထားျခင္းကုိ ပယ္ဖ်က္၍ ပါတီကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းရမည္။
၂၅။ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ (ႏုိင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရး အဖဲြ႕ ဥပေဒအမွတ္၊ ၄/၈၈) အရ တည္ရွိေနေသာ ပါတီမ်ားသည္ ဤဥပေဒအရ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္ တည္ေထာင္လိုပါက ဤဥပေဒ ျပ႒ာန္းသည့္ ေန႔ရက္မွစ၍ ရက္ေပါင္း ၆ဝ အတြင္း ေကာ္မရွင္သုိ႔ေလွ်ာက္ထားရမည္။ ေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိသည့္အခါ ဤဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္။ ယင္းသို႔ ေလွ်ာက္ထားျခင္းမရွိပါက ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္မွ အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္ၿပီးျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။
၂၆။ ေကာ္မရွင္သည္ ဤဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရာ တြင္ လိုအပ္ေသာ နည္း ဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႕ႏွင့္ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို ထုတ္ျပန္ႏုိင္သည္။
၂၇။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ (ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ ဥပေဒအမွတ္၊ ၄ /၈၈) ကို ဤဥပေဒျဖင့္ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္သည္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး
ဥကၠ႒
ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ျခင္းဥပေဒ
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္
ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ
(ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ ဥပေဒအမွတ္ ၂/၂၀၁၀)
၁၃၇၁ ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၉ ရက္
(၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ မတ္လ ၈ ရက္)